Επιστολή Γεώργιου Τραπεζούντιου προς τον υψηλότατο και αγιότατο αυτοκράτορα Ρωμαίων Ιωάννη [Η΄] Παλαιολόγο, με την οποία τον προτρέπει να καταπλεύσει στην Ιταλία.2

Άριστε αυτοκράτορα, δεν συνέταξα αυτή την παράκληση επειδή, κατά τη γνώμη των πολλών, πίστευα ότι αμφέβαλλες για το σύνολο των λόγων για τούς οποίους ο ανώτατος ποντίφηκας έστειλε γαλέρες για να καταπλεύσεις στην Ιταλία. Μάλιστα πίστεψα ότι θα ικανοποιήσω τη μεγαλειότητά σου γράφοντας εκείνα τα οποία θα σού φέρουν μεγάλη ευχαρίστηση, απαλλάσσοντας ταυτόχρονα και συγχωρώντας εμένα, που τόλμησα να γράψω προς τη δική σου μεγαλειότητα, όντας τόσο απομακρυσμένος από την ελληνική γλώσσα.3

Γιατί δεν θα ταίριαζε καθόλου σε μυαλωμένον άνθρωπο, να προσπαθήσει να πείσει έναν τέτοιον αυτοκράτορα, από τούς πιο προικισμένους δηλαδή σε σοφία και λογική, χωρίς να έχει κανένα από εκείνα τα όπλα με τα οποία θα μπορούσε να τον πείσει. Αυτά ίσως φανεί ότι είναι λόγια ευγνώμονος και πιστού υπηκόου, καθώς πολλοί αμφιβάλλουν αν πρέπει να γράφονται εκείνα που σού αρέσουν και να πιστεύει κανείς ότι σε έπεισε, ενώ εσύ είσαι από καιρό πεισμένος και εξορμάς προς αυτό με βάση τη δική σου γνώμη, έχοντας ήδη πείσει πολλούς. Νομίζω όμως ότι πρέπει να βάλω από την αρχή σε σειρά τα λόγια μου, για να προχωρώ με λογική και να μην πάθω το ίδιο με εκείνους, που μπορούν να κουβαλούν μικρό και λίγο φορτίο, αλλά τούς φορτώνουν μεγάλο και βαρύ. Γιατί προχωρώντας με τη σειρά των πραγμάτων, ίσως μπορέσω να ξεπεράσω την απειρία μου στη σύνταξη λόγων.4

Αυτοκράτορα, η σύνοδος που συγκλήθηκε στην πόλη των Γερμανών που ονομάζεται Βασιλεία, έχοντας θεσπίσει διάταξη αμέσως μετά τη σύγκλησή της ότι αν συμβεί κατά τη διάρκεια τής συνόδου να πεθάνει ως άνθρωπος εκείνος που κατέχει τώρα το πηδάλιο τής Εκκλησίας, τότε μόνον αυτή είναι δυνατό να εκλέξει τον ανώτατο ποντίφηκα, κατέστησε φανερό ότι έχει συγκεντρωθεί για να μεταθέσει σε Γερμανούς ή Γάλλους την εξουσία τής Ρώμης. Και τώρα όσα κάνει και λέει, γι΄ αυτόν τον λόγο τα κάνει και τα λέει, αλλά όχι όλη, γιατί όσοι από εκείνους είναι ανώτεροι στην αρετή και στη διοίκηση των θρησκευτικών υποθέσεων έχουν ήδη καταλάβει τα καλύτερα. Όμως οι πιο πονηροί μάλλον δεν ενδιαφέρονται για την ένωση των Εκκλησιών, για την ένωση εννοώ των Εκκλησιών των Γραικών και των Ιταλών, αλλά για να διασπάσουν την ίδια την Ιταλία και να την κόψουν σε πολλά κομμάτια οι άθλιοι, λόγος για τον οποίο λέγεται ότι αυτοί κατασκεύασαν και γαλέρες στην Αβινιόν,5 με τις οποίες θα οδηγήσουν εσένα και την ανατολική σύνοδο που θα βρίσκεται μαζί σου έξω από τις Ηράκλειες Στήλες6 και πέρα από τα Γάδειρα.7 8

Αν αυτό είναι αλήθεια, όπως ακούγεται, τότε αποβλέπει όχι σε ένωση αλλά σε σύγχυση των Εκκλησιών, πράγμα που είναι προφανές για κάθε σκεπτόμενο. Γιατί γνωρίζουν καλά ότι δεν αρμόζει στον αυτοκράτορα των Ρωμαίων, μαζί με τόσο μεγάλο πλήθος αγίων πατέρων, να ταξιδέψει στην άκρη τής οικουμένης. Πιστεύεις άραγε ότι σε προσκαλούν για να ενώσουν τις Εκκλησίες; Γιατί λοιπόν εκείνοι που τούς είναι εύκολο ν΄ αφήσουν τούς τόπους τους, προτείνουν να το κάνει αυτό εκείνος που τού είναι σχεδόν αδύνατο; Μήπως έχουν κατά νου την ειρήνη των Εκκλησιών; Και γιατί αφού είναι πολύ εύκολο για εκείνους να έλθουν στην Ιταλία, όπου βρίσκεται και ο ανώτατος ποντίφηκας και η ιερά του σύνοδος, εκεί όπου και οι δικές σου δυνατότητες επιτρέπουν να καταφθάσεις πολύ εύκολα και γρήγορα, αφήνοντας αυτό, επιτρέπουν τα δύσκολα μεν για εκείνους τούς ίδιους και αδύνατα για τον ανώτατο ποντίφηκα και τις δικές σου δυνατότητες;9

Αλλά όπως φαίνεται δεν παραγνωρίζουν ότι καταφθάνοντας εσύ στην Ιταλία και ενώνοντας τις Εκκλησίες, πράγμα που εναπόκειται στον μακαριότατο πάπα Ευγένιο και στη δική σου αγιότητα, δεν θα υπάρχει πια κανένα τέχνασμα για ν΄ αμφισβητηθούν τα πρωτεία τού Ρωμαίου ποντίφηκα από επιχειρήματα Γάλλων και να μεταβληθούν σύνορα, που έχουν μεν προσδιοριστεί από τούς Πατέρες, αλλά που τώρα σαλεύουν από την ορμή τής τρικυμίας και επειδή είναι παλαιά, κάποιοι νομίζουν ότι θα υποχωρήσουν.10

Μάλιστα έχουν τέτοια αντίληψη γι΄ αυτό που θεωρούν σωστό, ώστε να μην είναι σε θέση να δουν τα απαραίτητα, αλλά αναγγέλουν ότι ή θα επικρατήσουν επί τής δικής σου σοφίας και θα υπερισχύσουν τής δικής σου επιθυμίας και θα οδηγήσουν τον αυτοκράτορα των Ρωμαίων στις άκρες τού ωκεανού, μακριά από τη δική του πόλη, ή θα παρεμποδίσουν το ταξίδι σου στην Ιταλία. Γιατί με οποιοδήποτε από τα δύο παραπάνω νομίζουν αυτοί ότι είναι δυνατό να κομματιάσουν την Εκκλησία, την οποία θα κατασπάραζαν αν μπορούσαν, ενώ θα μπορέσουν αν δεν καταπλεύσεις στην Ιταλία. Γιατί είτε με δικό σου νεύμα προς τα εκεί θα εξασθενήσει η δύναμη τού μακαριωτάτου πάπα, ή, αν παρεμποδιστείς, βρίσκοντας πρόφαση θα επιχειρήσουν σχίσμα.11

Έτσι, έχοντας μπροστά σου τρεις εναλλακτικές, ή να καταπλεύσεις στη Γαλλία ή στην Ιταλία ή ούτε εκεί ούτε εδώ, οι άλλες δύο, εκτός από την άφιξή σου στην Ιταλία, οδηγούν αλίμονο σε διπλό αντί για απλό σχίσμα των Εκκλησιών. Γιατί δεν είναι δυνατόν εκείνο που θα οδηγήσει σε σύγχυση την Εκκλησία τής Ρώμης, να βοηθήσει την Εκκλησία των Γραικών να σταθεί στα πόδια της μαζί της.12

Έπειτα ποιος άραγε θα προτιμήσει αντί για την Ιταλία την ύπουλη, σκαιά και υπόγεια συμπεριφορά τους; Επίσης ποιος, όταν είναι δυνατό να ενωθεί με την Εκκλησία τής Ρώμης, θα το αφήσει και θα σπεύσει να ενωθεί με εκείνη τής Αβινιόν ή τής Ναρμπόν13 ή κι εγώ δεν ξέρω ποιας άλλης; Και δεν θα σκεφτεί εκείνα τα παλαιά, με τα οποία οι Γάλλοι, βρίσκοντας σύμφωνους με τη δική τους γνώμη τούς αρχιερείς τής Ρώμης, διέσπασαν την αυτοκρατορία14 και διέρρηξαν τις Εκκλησίες (γιατί σε αυτά το ένα ακολουθεί το άλλο). Κι αν σκεφτεί όχι μόνο αυτά, αλλά ακόμη και τα πιο πρόσφατα στη Λυών,15 που δεν οδήγησαν πουθενά.16 Γιατί νομίζω ότι δεν είναι κατάλληλοι να ταιριάξουν ενώνοντας μεταξύ τους αυτά που έχουν χωριστεί, εκείνοι που συνεχώς διαταράσσουν τα ενωμένα, διασπούν τα ευρισκόμενα σε καλή κατάσταση και κομματιάζουν τα άθικτα με όση δύναμη μπορούν, ενώ και τώρα σχεδιάζουν ακριβώς το ίδιο.17

Αλλά τα μεν παλαιά ας διαγραφούν από τη μνήμη. Όμως με ποιο πρόσχημα ειρήνης των Εκκλησιών παίρνουν το θάρρος να σε φέρουν στη δική τους σύνοδο, τής οποίας, όπως είναι οι ρίζες κακές και τα θεμέλια σαθρά, έτσι θα είναι και τα αποτελέσματα δυσοίωνα; Εκείνους που τα κάνουν αυτά στην πόλη τής Βασιλείας, δεν τούς ονομάζω ούτε συνόδου άνδρες ούτε κάτι παραπλήσιο, αλλά μάλλον αιμάτων άνδρες και σύναξη κακόβουλων. Γιατί ποιος άραγε θα τολμήσει να ονομάσει αγία σύνοδο εκείνη, από την οποία απουσιάζει ο ανώτατος ποντίφηκας όχι μόνο σωματικά, αλλά και ψυχικά και κατά κρίση και κατά κάθε επιθυμία; Και όχι μόνο απουσιάζει, αλλά δέχεται και πόλεμο εκεί από κάποιους, ενώ υπέστη ήδη κάποια δεινά και κάποια άλλα υφίσταται τώρα, πονώντας καθώς βλέπει ότι το σκάφος τής Εκκλησίας κινδυνεύει από τη δική τους παραφροσύνη.18

Γνωρίζει όμως ο των θαυμασίων Θεός πώς να γιατρέψει το κακό και μέσω αυτής τής κακίας, πράγμα που αποτελεί απόδειξη τής πολύ μεγάλης καλοσύνης του. Ξεσήκωσε λοιπόν και ερέθισε πολύ περισσότερο από πριν τον νέο αυτόν Μωυσή, τον Ευγένιο εννοώ, τον ανώτατο ποντίφηκα, με τη συναίνεση εκείνων τής συνόδου που είναι σοβαροί και αγαπούν το καλό, να καλέσει με γαλέρες τη δική σου εξουσία στην Ιταλία. Και μπορεί κανείς ν΄ ακούσει πολλές γνώμες, όπου κανένας δεν πιστεύει ότι προτιμάς τις γαλέρες τής Αβινιόν. Τόσο παράλογος θεωρείται ο στόλος εκείνων. Πολλοί πιστεύουν ότι ούτε στην Ιταλία θα θελήσεις να πλεύσεις. Από αυτούς κάποιοι ίσως παρασύρονται σε μεγάλη απαισιοδοξία, ενώ κάποιοι άλλοι ερμηνεύουν λανθασμένα τις απόψεις σου, μη μπορώντας να καταλάβουν τη δική σου προθυμία για την ειρήνη τής Εκκλησίας. Κάποιοι άλλοι εκείνο που θέλουν, εκείνο υποθέτουν. Γιατί θέλουν τα δικά μας να είναι πάντοτε μικρά. Και είναι μικρά λόγω τού σχίσματος.19

Γιατί όπως ακριβώς με τη διαίρεση τής αυτοκρατορίας χωρίστηκε και η Εκκλησία, έτσι νομίζουν, και δεν κάνουν λάθος ότι αν ενωθεί η Εκκλησία, θα ξεπεραστούν και τα προβλήματα τής αυτοκρατορίας. Γιατί ποια άλλη θα μπορούσε να είναι η αιτία αυτών των προβλημάτων; Σε αυτό δεν συγκατατίθενται όλοι στη σύνοδο, αλλά οι καλύτεροι, που και την ψυχή τους θα έδιναν γι΄ αυτό, τούς οποίους πρέπει να αγαπάμε και να σεβόμαστε και τη δική τους γνώμη νομίζω, αυτοκράτορα, ότι είναι δίκαιο να προτιμάμε. Αληθεύει ότι έχεις κάνει συμφωνίες με εκείνους τής συνόδου; Λοιπόν από εκείνους κάποιοι στέκονται στο πλευρό τού πάπα, ενώ κάποιοι άλλοι ούτε τόπο ούτε τρόπο δεν τήρησαν, σχεδιάζοντας αφενός πότε θα οδηγήσουν τη δική σου δύναμη έξω από τη γνωστή σε όλους μας οικουμένη και αφετερου, επειδή οι υποθέσεις είναι κατεπείγουσες, ότι πρέπει να παρευρίσκεται ο μακαριότατος πάπας, πράγμα που ενώ είναι γραμμένο στις συμφωνίες, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, παρά μόνο αν μπορέσει να φτάσει ιππεύοντας κάποιους Πήγασους ή παίρνοντας τα φτερά τού Περσέως. Και τούτο μηχανεύονται αυτοί να εισαγάγουν ως αφορμή σχίσματος, χωρίς διαμάχη.20

Αλλά ενώ εσύ θέλεις να έρθεις σε σύνοδο, δεν θα καταφτάσεις σε σύνοδο. Τι λες γι΄ αυτό; Προσκαλείται ο αυτοκράτορας σε σύνοδο που έχει ήδη συγκληθεί; Ποιος άραγε το άκουσε ποτέ αυτό, όταν στις πολλές οικουμενικές συνόδους που έχουν πραγματοποιηθεί, την εξουσία είχε πάντοτε μετά τον ανώτατο ποντίφηκα ο αυτοκράτορας των Ρωμαίων; Αρίθμησέ μου τις συνόδους και περνώντας απ΄ όλες ανάφερέ μου έστω και μία οικουμενική, τής οποίας την έναρξη να μην κήρυξε ο αυτοκράτορας των Ρωμαίων. Δεν θα βρεις καμία να μού πεις. Τι νομίζεις λοιπόν; Ότι στις άλλες ο αυτοκράτορας των Ρωμαίων προσήλθε εκεί που αποφάσισαν άλλοι; Ότι ο ανώτατος ποντίφηκας θα συγκαλέσει, νομίζεις, αυτή τη μελοντική σύνοδο, σε κάποιες Αβινιόν ή Ναρμπόν ή Λυών ή μήπως εκείνοι οι οποίοι θα χρειάζεται, αν θέλεις, να τη συγκαλέσουν; Ποιος άραγε μυαλωμένος θα τα ανεχθεί αυτά; Πολύ περισσότερο, ποιος δεν θ΄ ανοίξει το στόμα του για να φωνάξει δυνατά ότι αυτή δεν είναι αγία σύνοδος, ούτε ίχνος συνόδου, ούτε καν μοιάζει με σκιά συνόδου, αλλά παράλογων ανθρώπων πονηρές εφευρέσεις που ταράζουν την ανθρωπότητα;21

Γιατί; Επειδή δεν γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη τού αρχιερέα τής Ρώμης, επειδή ο αυτοκράτορας των Ρωμαίων, στον οποίον επαφίενται αυτά από τον Θεό, δεν έχει συγκαλέσει ο ίδιος τη σύνοδο, αλλά προσκαλείται ως απλός ιδιώτης σε σύνοδο που έχει ήδη συγκληθεί. Κι εσύ, άριστε αυτοκράτορά μου, βλέπε τούς θείους θεσμούς που εγκαθίδρυσαν οι πατέρες σου, τούς θεσμούς που τηρούνται με θεϊκό νόμο, και αναρωτήσου. Εκείνοι που κυριαρχούσαν πάνω σε πολλά έθνη, με απόφαση τού Ρωμαίου ποντίφηκα συγκαλούσαν τις συνόδους. Κι όταν χειροτέρεψαν τα πράγματα, και το μεν αξίωμα είναι το ίδιο σε σένα και στους προηγούμενους, αλλά πρέπει να γίνει οικουμενική σύνοδος για τη διόρθωση των προβλημάτων τής Εκκλησίας, για τη σύγκληση αυτής τής συνόδου, σύμφωνα με το δίκαιο, κανένας άλλος, εκτός από τον αυτοκράτορα των Ρωμαίων, δεν μπορεί να ορίσει ούτε τον χρόνο, ούτε τον τόπο, αλλά νομίζω ούτε τον τρόπο. Κι ενώ η δική σου τύχη παρουσίαζε δυσκολίες, περιόρισε ο Θεός, για τούς λόγους που γνωρίζει, σε αυτά τα αναγκαία πράγματα, ώστε εσύ μόνο να είσαι, όπως χρειαζόταν, ο κύριος και τού τόπου και τού χρόνου και τού τρόπου και τής ίδιας τής ένωσης, με πολύ λίγους ή κανέναν να μην αντιλέγει τώρα, ενώ ύστερα από λίγο με όλους ανεξαιρέτως να ανακηρύσσουν τη δική σου μεγαλειότητα ως αιτία όλων των καλών. Κι αυτό, αν και είναι θαυμαστό, δεν θα είναι τόσο θαυμαστό, όσο εκείνο που θα κατορθώσεις, αυτοκράτορα, ανεβαίνοντας μόνο στο πλοίο και φτάνοντας στην Ιταλία.22

Τέτοιο είναι αυτό, άκουσέ με, αν και εσύ ο ίδιος γνωρίζεις, ενώ και από άλλους έχεις ίσως ακούσει. Γιατί δεν είναι κακό να λέει κανείς και να ακούει πολλές φορές αυτού τού είδους τα πράγματα. Σχεδιάζεις λοιπόν, αυτοκράτορα, με πολύ αυτοκρατορικο τρόπο, να συγκεντρώσεις το γένος των Χριστιανών σε ένα ποίμνιο και κάτω από έναν ποιμένα. Πονάει καταλαβαίνοντάς το αυτό ο κοσμοκράτορας διάβολος και σχεδιάζει να παρεμποδίσει εκείνο που εσύ σχεδιάζεις, να διασπάσει την Εκκλησία των Ιταλών που φαίνεται ακόμη ενωμένη. Με τόσο μεγάλη ορμή προωθούν τη δική τους επιθυμία κάποιοι από τούς Γερμανούς και τούς Γάλλους, θέλοντας τον μεν τωρινό ποντίφηκα να καθαιρέσουν άδικα και άλλον να βάλουν στη θέση του, Γάλλο ή σε κάθε περίπτωση βάρβαρο, που θα είχαν ήδη διασπάσει την Εκκλησία τού Θεού και θα τα είχαν όλα συνταράξει, αν δεν φοβούνταν ότι στρεφόμενος προς την Ιταλία θα δυναμώσεις αφενός η θέση τού μακαριωτάτου πάπα και θα ρίξεις αφετέρου σε σύγχυση η δική τους. Είναι λοιπόν σαφές, ότι αν δεν καταπλεύσεις στην Ιταλία, αν και θέλεις να ενώσεις, στην πραγματικότητα θα διασπάσεις. Αν και θα έχεις σπεύσει για να μαζέψεις τούς Χριστιανούς, θα τούς διασκορπίσεις και θα τούς τραυματίσεις ανεπανόρθωτα. Ενώ και μόνο με το να θελήσεις να έρθεις εδώ, τερματίζεις την ανταρσία, σταματάς τη θύελλα, σβήνεις τη φλόγα που φουντώνει εναντίον τής Εκκλησίας. Κι αυτά δεν τα λέω εγώ, αλλά όλοι. Γιατί σε τέτοια αναταραχή βρίσκονται τα ζητήματα τής Εκκλησίας και τόσο πολύ σε αγαπούν οι άνθρωποι που κατοικούν και εδώ και πέρα από τις Άλπεις, που ακούει κανείς από τούς ερχόμενους από εκεί, αν φροντίσει να τούς ρωτήσει, ότι προς τη δική σου δύναμη στράφηκε ο Θεός, ώστε με ένα στόμα και με μια φωνή να φωνάζουν όλοι, ότι αν δεν βοηθήσει την Εκκλησία ο αυτοκράτορας των Ρωμαίων, ο μόνος που μπορεί, όπως δείχνουν τα πράγματα, ο μόνος που δεν μίλησε ως τώρα, όπως τού επέτρεψε ο Θεός, ώστε να συρράψει εκείνα που έχουν από καιρό σχιστεί βίαια και να διατηρήσει ακέραια αυτά που είναι τώρα ενωμένα, θα χαθούν οι υποθέσεις τής Εκκλησίας, θα καταστραφούν εκείνες τής αυτοκρατορίας. Προκαλεί ο αντίπαλος δαίμονας, και στις σκέψεις των ανθρώπων δεν υπάρχει τίποτε άλλο να προσδοκούν, το οποίο θα σώσει τούς χριστιανούς από τέτοια κακά.23

Κι εγώ αυτοκράτορα, τέτοια ακούγοντας καθημερινά, όπως γνωρίζει ο αιωνίου ονόματος Θεός που σε προόρισε και σε επέλεξε για την ένωση των Εκκλησιών, μη μπορώντας να συγκρατήσω τα δάκρυα, πότε μεν βλέποντας πόσο μεγάλος κίνδυνος κρέμεται πάνω από την Εκκλησία, αν δεν έλθεις, όχι επειδή πιστεύω, όπως άλλοι, ότι αυτό θα γίνει, αλλά επειδή ο φόβος ακολουθεί τη μεγάλη επιθυμία, πότε δε νικημένος από τη χαρά και βλέποντας στη φαντασία μου τον αυτοκράτορα των Ρωμαίων όχι μόνο να ενώνει τη δική του Εκκλησία με εκείνη τής Ρώμης, αλλά και να διασώζει εκείνη τής Ρώμης, να τη συμφιλιώνει και να τη σώζει από τόσο φανερή πτώση, ώστε να μη μπορεί κανένας να πει ότι αυτό δεν ήταν κατόρθωμα τού αυτοκράτορα των Ρωμαίων.24

Κι εκείνοι που τούς απασχολούν αυτά, όλοι, αυτοκράτορα, σε σένα βασίζονται, αν σε εμπνεύσουν τα λαμπρά τής τύχης όχι λιγότερο, απ΄ όσο τον Κωνσταντίνο εκείνον τον Μεγάλο ή τον Θεοδόσιο ή τον Ιουστινιανό. Μάλιστα όταν έλθεις, η φήμη των πριν από σένα ηγεμόνων θα σκεπαστεί όπως τα αστέρια από τον ήλιο. Γιατί εκείνοι θα φανούν σε αυτούς που εξετάζουν σωστά τα πράγματα, ότι κατόρθωσαν πολλά, έστω και με τη βία. Γιατί στους μεγάλους δυνάστες η φήμη ακολουθεί τα πολλά πολεμικά κατορθώματα. Ενώ εσύ, ενώ ήδη εδώ και πολλές γενιές η τύχη στάθηκε ενάντια στο γένος, με φρόνηση, δικαιοσύνη, πραότητα και με τις άλλες αρετές, με τις οποίες στόλισες την εξουσία σου, ταξιδεύοντας στην Ιταλία αφενός θα διατηρήσεις ακέραιη την Εκκλησία, ενώ θα επανενώσεις κι εκείνα που έχουν χωριστεί άσχημα, διορθώνοντας με ωραίο τρόπο και τις υποθέσεις τής αυτοκρατορίας, ενώ θα παραδώσεις στους μετά από σένα διαδόχους την πόλη την οποία κατέχεις, ως έδρα αυτοκρατορίας πολλών λαών. Τα αντίθετα όλων αυτών θα σε ακολουθούν, αν δεν έλθεις. Γιατί δεν θα υπάρξει, δεν θα υπάρξει στη συνέχεια ελπίδα, αυτοκράτορα, αν αφήσεις να περάσει αυτή η εποχή και προσπαθήσεις κατόπιν να διορθώσεις εκείνα που θα έχουν συντριβεί. Γιατί πώς άραγε θα το κατορθώσεις, όταν και εκείνα που φαίνονται σθεναρά, σαν τείχη τής Βαβυλώνας, οι υποθέσεις τής Ρώμης εννοώ, σείονται και ταρακουνιούνται σαν να βρίσκονται πάνω σε κύματα; Δεν υπάρχει τρόπος ν΄ αποφύγεις τη θύελλα, παρά μόνο πιάνοντας σταθερά με το δεξί σου χέρι το πηδάλιο. Δεν θέλω να γίνω μάντης κακών. Όμως, ωθούμενος από τα πράγματα, δεν μπορώ να συγκρατήσω τον εαυτό μου. Αν δεν καταπλεύσεις στην Ιταλία, να ξέρεις ότι έχασες το γένος των Χριστιανών, ότι κατέστρεψες τις υποθέσεις τής Εκκλησίας. Ω δυστυχία! Δεν θα υπάρχει η Εκκλησία τής Ρώμης, αν δεν ενωθεί μαζί της εκείνη των Γραικών, ενώ, αν ανατραπεί η Εκκλησία τής Ρώμης, διστάζω, αλλά θα το πω: η Εκκλησία των Γραικών θα χαθεί εντελώς.25

Αυτοκράτορα ηγεμόνα, αυτά να τα βάλεις καλά στο μυαλό σου. Τη δύναμη των Εκκλησιών που σού παρέχουν παρακινούμενοι από τον Θεό όλοι στην Ευρώπη, μπορεί κανείς να την καταλάβει ως σημάδι, ότι ύστερα από λίγο, με τη θέληση τού Θεού, θα σού δοθεί η ηγεμονία επί πολλών λάων. Και γι΄ αυτά τούς δικούς σου συλλογισμούς, για τα οποία σε θεωρώ να βρίσκεσαι δίπλα μου και να βλέπεις τα μελλοντικά, όπως είπαν κάποιοι για τον Θεμιστοκλή, να χρησιμοποιήσεις τη δική σου ψυχή και τη δική σου σύνεση. Ν΄ αποκρούσεις εκείνους που σε οδηγούν αλλού ή σε παραπλανούν, αν είναι αληθινά αυτά που λέγονται και κατεβούν οι γαλέρες τής Αβινιόν στην Κωνσταντινούπολη και δεν τις διώξει αυτές ο Θεός. Ή, έχοντας θαυμαστά αλλάξει τις δικές τους απόψεις, έχοντας καμφθεί από τη δική σου αρετή, να σε προωθήσει στην Ιταλία με αυτές και με εκείνες τις γαλέρες. Έγραψα λοιπόν, όχι επειδή είχα εμπιστοσύνη στην ικανότητά μου να γράφω, αφού γνωρίζω ότι δεν είμαι ειδικός στην ελληνική γλώσσα, αλλά επειδή επιθυμώ πολύ την ειρήνη των Εκκλησιών και την αποκατάσταση τού γένους στη φήμη τού παρελθόντος από το δικό σου μεγαλείο, από τα οποία και μόνο έχοντας παρακινηθεί από καιρό, έχω ήδη συζητήσει για τα ζητήματα αυτά και με τον μακαριώτατο πάπα.26 Κι εσύ, αγιότατε αυτοκράτορα, να ζήσεις για να οδηγήσεις ξανά το γένος στην αρχαία ευδαιμονία, ανεχόμενος τόσο την αμάθεια όσο και την πολυλογία μου.27

<-Η επιστολή τού Γεώργιου Τραπεζούντιου προς τον πάπα Ευγένιο Δ’

Μια μέρα του Ιωάννη Η΄ Παλαιολόγου στην Ιταλία->

08. H επιστολή τού Γεώργιου Τραπεζούντιου προς τον Ιωάννη Η΄ Παλαιολόγο

H επιστολή τού Γεώργιου Τραπεζούντιου προς τον Ιωάννη Η΄ Παλαιολόγο1